ในอดีต ผู้บริโภคทั่วโลกใช้ถุงพลาสติกชนิดเป่าในการบรรจุอาหาร และบรรจุสินค้าอุปโภคบริโภคเป็นจำนวนมาก ซึ่งช่วยความสะดวกสบายในการขนส่ง จัดเก็บ แต่ระยะเวลาการเก็บถนอมอาหารยังสั้นอยู่  แต่ในปัจจุบันได้มีเทคโนโลยีของซองบรรจุภัณฑ์ ที่ก้าวหน้าและพัฒนามากขึ้น จนเป็นที่นิยมเป็นอย่างมากและกว้างขวางไปทั่วโลก ด้วยวัตถุประสงค์หลัก คือ ความสวยงามมากขึ้นและการถนอมอาหารยาวนานขึ้น โดยใช้หลักการเลือกชนิดของฟิล์มให้เหมาะสมกับผลิตภัณฑ์ที่ต้องการบรรจุ

          ฟิล์มพลาสติกสามารถผลิตได้จากเม็ดพลาสติกหลายชนิด ทั้ง Polyester (PET), Polypropylene (PP), Polyethylene (HDPE, LDPE, LLDPE) Polyvinyl-Chloride (PVC) โดยฟิล์มที่ผลิตจากพลาสติกแต่ละชนิดจะมีคุณลักษณะเฉพาะตัวตามคุณสมบัติของฟิล์มที่แตกต่างกันออกไป เช่น คุณสมบัติทนความร้อน ป้องกันการกัดกร่อนจากสารเคมี ป้องกันไฟฟ้าสถิต การหดตัว เมื่อโดนความร้อน การป้องกันการซึมผ่านของก๊าซออกซิเจนหรือคาร์บอนไดออกไซด์ ปัจจุบันฟิล์มพลาสติกได้ถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์ เช่น นำมาผลิตเป็นถุงพลาสติก ซองพลาสติก หรือถูกนำมาทอเป็นกระสอบ เป็นต้น โดยฟิล์มพลาสติกที่ใช้สำหรับผลิตบรรจุภัณฑ์สามารถผลิต

ได้จากฟิล์มหลากหลายประเภทขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้ผลิต เช่น ฟิล์มยืด ฟิล์มหด และฟิล์มลามิเนต (Laminated Films) ก็เป็นหนึ่งในฟิล์มหลายๆ ประเภทที่ได้รับความนิยมในการนำมาใช้ผลิตเป็นบรรจุภัณฑ์ในปัจจุบัน

ลามิเนต (Laminate) ตามความหมายในพจนานุกรม มีความหมายว่า “การทำให้เป็นแผ่นบางๆประกอบด้วยชั้นบางๆ” เช่นเดียวกับฟิล์มพลาสติกลามิเนตหมายถึง แผ่นฟิล์มพลาสติกที่ผ่านกระบวนการลามิเนตโดยการนำฟิล์มพลาสติกหลายๆ ชั้น มาเคลือบติดเข้าด้วยกันเป็นฟิล์มแผ่นเดียว หรือการเคลือบฟิล์มพลาสติกเข้ากับวัสดุอื่นๆ เช่น กระดาษหรือฟอยล์โลหะโดยทำการยึดติดระหว่างชั้น ฟิล์มด้วยการใช้ความร้อนหรือใช้กาว (adhesive) โดยฟิล์มลามิเนตจะมีจำนวนชั้นของฟิล์มมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับตามความต้องการของผู้ผลิต

วัตถุประสงค์ของการผลิตฟิล์มลามิเนตในช่วงแรกก็เพื่อต้องการให้ลวดลายหรือตัวอักษรที่พิมพ์ลงไปบนฟิล์มนั้น สามารติดอยู่บนฟิล์มได้นานขึ้น โดยการนำแผ่นฟิล์มมาเคลือบติดบนฟิล์มอีกแผ่นหนึ่งที่ผ่านกระบวนการพิมพ์ลวดลายหรือตัวอักษรลงไป เพื่อ

ป้องกันลวดลายของฟิล์มไม่ให้ลบเลือนจากปัจจัยภายนอก เช่น การขีดข่วน น้ำ และความชื้น ซึ่งการลามิเนตจะช่วยให้ลวดลายที่พิมพ์ลงไปบนฟิล์มสามารถติด

ทนนาน ทำให้สินค้ามีความสวยงามดูน่าใช้ อีกทั้ง ยังช่วยยืดอายุของสินค้า (Shelf Life) ให้นานขึ้น สำหรับวัตถุประสงค์ของการผลิตฟิล์มลามิเนตในปัจจุบันนั้น ก็ยังคงคำนึงถึงความสวยงามควบคู่ไปกับคุณภาพของฟิล์มไปพร้อมๆกัน เนื่องจากในปัจจุบันผู้ผลิตบรรจุภัณฑ์มีแนวโน้มการใช้บรรจุภัณฑ์พลาสติกทดแทนบรรจุภัณฑ์ประเภทอื่นๆ เช่น ขวดแก้ว กระดาษหรือกระป๋องโลหะมากขึ้นเรื่อยๆ ประกอบกับผู้บริโภคเองก็มีแนวโน้มที่จะให้ความสำคัญในเรื่องสุขภาพอนามัยและด้านคุณภาพของสินค้ามากขึ้น ผู้ผลิตบรรจุภัณฑ์จำเป็นต้องผลิตบรรจุภัณฑ์ที่มีคุณภาพที่สามารถตอบสนองกับความต้องการของตลาด ซึ่งเทคโนโลยีการผลิตฟิล์มลามิเนตในปัจจุบันมีการพัฒนาไปมาก โดยสามารถนำฟิล์มที่มีคุณสมบัติแตกต่างกันมาผ่านกระบวนการลามิเนตเพื่อที่จะให้ได้ฟิล์มที่มีคุณภาพสูงมากขึ้นช่วยในด้านการปกป้องสินค้าที่บรรจุภายในให้รักษาคุณภาพภาพเอาไว้ รวมถึงรูปลักษณ์ของบรรจุภัณฑ์ที่จะต้องดูสวยงามดึงดูดให้ผู้บริโภคมาซื้อสินค้า

cr. plastics intelligence unit website www.plastics.oie.co.th 

          ประเภทของฟิล์มที่นำมาเข้ากระบวนการลามิเนตจะขึ้นอยู่กับการนำไปใช้เป็นบรรจุภัณฑ์หรือส่วนประกอบสำหรับสินค้าประเภทอะไร และบรรจุภัณฑ์หรือสินค้าประเภทดังกล่าวต้องการคุณสมบัติในด้านใดบ้าง เมื่อทราบความต้องการดังกล่าวแล้วจึงจะสามารถเลือกประเภทของฟิล์มให้เหมาะสมและมีคุณสมบัติตรงตามความต้องการเพื่อทำการลามิเนตต่อไป

ประเภทของฟิล์มและวัสดุที่นิยมนำมาผลิตฟิล์มลามิเนตสำหรับบรรจุภัณฑ์

• ฟิล์ม Polyethylene : PE

ส่วนใหญ่นิยมใช้ฟิล์ม LDPE และฟิล์ม LLDPEในชั้น ในสุดหรือชั้น ที่สัมผัสกับอาหารโดยตรง โดยฟิล์ม PE ให้คุณสมบัติยืดหยุ่นได้ดี ทนความร้อนได้สามารถใช้กับกระบวนการปิดผนึกด้วยความร้อนได้(Heat Sealing) และยังสามารถต้านทานต่อการกัดกร่อนจากสารเคมีและการกัดกร่อนจากกรดบางประเภทได้

ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ ถุงเย็น ถุงซิป ฟิล์มยืด ฟิล์มหด ฟิล์มคลุมดิน

• ฟิล์ม Polypropylene: PP

ฟิล์ม PP ที่นิยมใช้ในกระบวนการลามิเนตคือ

ฟิล์มCPP (Cast Polypropylene Film) และฟิล์มBOPP (Biaxially Oriented Polypropylene Film) ซึ่ง ฟิล์มทั้ง สองชนิดมีคุณสมบัติโดดเด่นมากทั้ง ในด้านความใส ผิวมันวาว เหนียว ทนต่อแรงดึง ไม่มีไฟฟ้าสถิตย์ กันน้ำ ได้ดี ฟิล์ม CPP และ BOPP มัก

ถูกใช้ควบคู่กันโดย CPP จะทำหน้าที่เป็นชั้น เคลือบ เพื่อให้อาหารหรือสินค้าที่บรรจุปลอดภัยจากผลกระทบของสีที่พิมพ์ลงบน BOPP ฟิล์ม

ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ ฟิล์มหุ้มซองบุหรี่

• ฟิล์ม Polyester : PET

ฟิล์ม PET ที่นำมาใช้ในการลามิเนตคือฟิล์ม BOPET (Biaxially Oriented PolyethyleneTerephthalate) มีผิวที่เงางาม เรียบ มีความใสทนทานต่อการฉีกขาดหรือการกด กระแทก รักษารูปทรงได้ดีในอุณหภูมิระดับต่างๆ ทนความร้อนสูงสามารถใช้กับไมโครเวฟได้ ทนทานต่อความชื้น ทนสารเคมีและตัวทำละลายได้หลากหลายประเภทสามารถป้องกันการซึมผ่านของก๊าซต่างๆ ได้ดี และมีคุณสมบัติในการถนอมและรักษากลิ่นของอาหารและรักษาความกรอบของขนมขบเคี้ยวได้ดีกว่าฟิล์ม BOPP

ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ บรรจุภัณฑ์ชนิดอ่อน ฟิล์มสำหรับแผงโซลาเซลล์

• ฟิล์ม Nylon, Polyamide : PA

ฟิล์ม PA ที่นิยมนำมาใช้ในการลามิเนตก็คือฟิล์ม BOPA (Biaxially Oriented Polyamide Film) มีคุณสมบัติที่ดีในการต้านทานการรั่วซึม ทนต่ออุณหภูมิร้อน-เย็น มีความเหนียวเป็นพิเศษ BOPA จึงสามารถนำมาผลิตเป็นบรรจุภัณฑ์สุญญากาศสำหรับบรรจุอาหารได้

ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ บรรจุภัณฑ์สุญญากาศสำหรับอาหารแช่แข็ง ถุงข้าวสาร

• ฟิล์ม Metalized : M-CPP,M-PET

เป็นฟิล์มพลาสติกที่ผ่านกระบวนการฉาบด้วยโลหะอลูมิเนียม (Aluminum) ทำให้ซองบรรจุภัณฑ์มีสีสันแวววาว กันการซึมผ่านของก๊าซได้ดี ช่วยยืดอายุของสินค้าภายในได้ดีกว่าแผ่นฟิล์มชนิดธรรมดา ฉะนั้น ฟิล์ม Metalized จึงเหมาะกับการนำไปใช้งาน

ในด้านบรรจุภัณฑ์เป็นอย่างมาก โดยฟิล์ม Metalized ที่นิยมใช้ในการลามิเนตได้แก่ M-BOPA (Metalized Nylon Film), M-CPP (Metalized Cast Polypropylene Film), M-PET (Metalized Polyester Film) เป็นต้น

ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ ซองขนม ซองกาแฟสำเร็จรูป 3in1

• ฟิล์ม Aluminum Foil : AL

ฟอยล์อลูมิเนียมมีคุณสมบัติสำหรับการผลิตเป็นบรรจุภัณฑ์ที่ดีที่สุดถ้าเทียบกับฟิล์มพลาสติกชนิดอื่นๆ ตามที่กล่าวมาข้างต้น แต่ก็มีราคาแพงที่สุดเช่นกัน โดยฟอยล์อลูมิเนียมมีคุณสมบัติในการป้องกันได้ทั้ง ก๊าซต่างๆ กันการซึมผ่านของก๊าซ น้ำ

กลิ่น น้ำมัน และแสง ได้อย่างดีเยี่ยม ทำให้สามารถปกป้องและถนอมผลิตภัณฑ์ที่บรรจุอยู่ภายในได้ยาวนานกว่า ฟิล์มชนิดอื่นๆ อลูมิเนียมฟอยล์ใช้ได้กับบรรจุภัณฑ์อาหาร ยา ฯลฯ ทั้ง ที่เป็นของแข็งและของเหลว ถ้าหากผลิตภัณฑ์กัดกร่อนได้ก็ยังสามารถเคลือบฟอยล์อลูมิเนียมด้วยสารอื่นๆที่ทนต่อการกัดกร่อน ได้ และผิวของฟอยล์อลูมิเนียมก็มีความมันวาวสวยงามเช่นเดียวกับฟิล์ม Metalized อีกด้วย

ชนิดของพลาสติก 

PET = Polyethylene Terephthalate

MPET = Metallized Polyethylene Terephthalate

BOPP = Biaxially Oriented Polypropylene

Nylon = Polyamild K

Nylon = Polyvinylidene Chloride (PVDC)

LLDPE = Linear Low Density Polyethylene

CPP = Cast Polypropylene

MCPP = Metallized Polypropylene

PE = Polyethylene

PP = Polypropylene

PS = Polystyrene

AL = Aluminium Foil

SPUNBOND = Spunbond Fabric

       

คุณสมบัติของฟิล์ม PET

---

คุณสมบัติของฟิล์ม MPET

---

คุณสมบัติของฟิล์ม BOPP

---

คุณสมบัติของฟิล์ม MOPP

---

คุณสมบัติของฟิล์ม NYLON

---

คุณสมบัติของฟิล์ม MCPP